อรณเหตุธรรม อาศัยอรณเหตุธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
อรณนเหตุธรรม อาศัยอรณนเหตุธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุ
ปัจจัย
พึงให้พิสดารทุกวาระ.
ปิฏฐิทุกเหตุทุกะ จบ
อนุโลมทุกทุกปัฏฐาน จบ
อนุโลมปัฏฐาน จบ

อรรถกถาทุกทุกปัฏฐาน

แม้ใน ทุกทุกปัฏฐาน พระผู้มีพระภาคเจ้าก็ทรงทำเทศนาโดยย่อ
ด้วยอำนาจการยกปัญหาขึ้นว่า เหตุสเหตุกธรรม อาศัยเหตุสเหตุกธรรม
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย เป็นต้น.
ใน ทุกทุกปัฏฐาน นั้น ทรงประกอบเหตุทุกะกับสเหตุทุกะเป็นต้น
และสเหตุกทุกะเป็นต้น กับเหตุทุกะนั้น ก็ผู้ศึกษาพึงประกอบทุกะหนึ่ง ๆ กับ
ทุกะที่เหลือและทุกะที่เหลือกับทุกะหนึ่ง ๆ เหล่านั้นตามลำดับ. จริงอยู่ ชื่อว่า
ทุกทุกปัฏฐาน นี้ พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงย่อแสดงทุกะทั้งหลายในทุกะเท่านั้น
ผู้ศึกษาพึงทราบการประกอบทุกะทั้งปวง กับทุกะทั้งปวงในอธิการนี้ โดยวิธี
นั้น แต่บาลีพระผู้มีพระภาคเจ้าทรงย่อไว้ ก็บทใด ๆ ประกอบกับบทใด ๆ ไม่
ได้ พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงลดบทนั้น ๆ แล้วแต่งเทศนา แล.
อรรถกถาทุกปัฏฐาน จบ